Wat ga jij doen na je eindexamen?

Wat wil je later worden? Wat ga je doen als je geslaagd bent? Wat zijn je plannen voor na de middelbare school? Als je in je eindexamenjaar zit, vliegen vragen zoals deze langs je hoofd. Familie en vrienden zijn benieuwd over je keuzes en wellicht denk je zelf ook veel na over je toekomst. Maar het is hartstikke normaal dat je nog niet goed weet wat je wilt doen na je eindexamen. Klachten van scholieren zijn soms dat ze de verkeerde optie hebben gekozen, dat ze twijfelen over hun beslissing of niet kunnen kiezen.

Om je te helpen een juiste beslissing te maken, hebben we de mogelijkheden op een rijtje gezet. Lees verder om te leren wat de voordelen zijn voor je toekomstige carrière – ook als je nog niet weet welk beroep je later wilt uitoefenen. Een aantal van je opties zijn:

• doorstromen binnen het middelbaar onderwijs
• verder studeren
• een tussenjaar houden
• werken of stage lopen

Doorstromen binnen het middelbaar onderwijs na je eindexamen

Na het behalen van je vmbo- of havodiploma heb je de mogelijkheid om door te stromen naar een hoger niveau in het voortgezet onderwijs. Dit wordt ook wel het stapelen van diploma's genoemd. Ongeveer 15% van de vmbo-scholieren stroomt door naar de havo en iets meer dan 5% van de havo scholieren stroomt door naar vwo. Je kunt dit doen op je eigen school als die het hogere niveau aanbieden, een andere middelbare school of op de vavo (voortgezet algemeen volwassenonderwijs).

Het komt wel eens voor dat je op de basisschool en verkeerd middelbaar schooladvies krijgt. Bijvoorbeeld als je vmbo-advies krijgt terwijl je havo met gemak aankunt. Doorstromen na het behalen van je eindexamen is dan een goed idee omdat je een diploma hebt die beter toont wat je talenten zijn. Andere redenen om door te stromen zijn:

• je hebt het naar je zin op je school
• de stap naar een vervolgstudie is nog te groot
• de studie die je wilt volgen stelt eisen waar je nog niet aan voldoet – bijvoorbeeld een wo-studie maar je hebt een havodiploma

Doorstromen binnen het voortgezet onderwijs is ook een goed idee als je een verkeerde profielkeuze hebt gemaakt. Volgde je vakken voor het profiel Cultuur & Maatschappij maar wil je een studie Geneeskunde doen? Dan kun je doorstromen naar de vavo om vakken zoals biologie en natuurkunde toe te voegen aan je diploma.

Verder studeren na je eindexamen

Het voortgezet onderwijs bereid je voor op een vervolgstudie. Volgens het CBS studeert ongeveer 92% van de geslaagde scholieren verder. Met een vmbodiploma kun je naar het mbo (middelbaar beroepsonderwijs), met een havodiploma kun je naar het mbo en het hbo (hoger beroepsonderwijs), en met een vwo-diploma studeer je verder aan de universiteit of op hbo-niveau.

Om een studie te vinden die bij je past, kun je open dagen van universiteiten en hogescholen bijwonen. De meest gekozen studierichtingen op mbo-niveau zijn:

• zorg en welzijn
• economie en administratie
• techniek en procesindustrie

De meest gekozen studierichtingen op hbo-niveau zijn:

• bedrijfskunde en administratie
• onderwijs
• gezondheidszorg

De meest gekozen studierichtingen op wo-niveau zijn:

• bedrijfskunde en administratie
• gedrag en maatschappij
• gezondheidszorg

Het voordeel van meteen studeren nadat je jouw diploma in de pocket hebt, is dat je nog in de houding zit van leren, huiswerk maken en lessen volgen. Als je duidelijk hebt wat je wilt worden of welke studie je wilt volgen, zit je vol motivatie; het is slim om daar gebruik van te maken. Met een mbo-, hbo- of wo-diploma opzak, maak je meer kans op het landen van je droombaan.

Tussenjaar na je eindexamen

Een tussenjaar klinkt alsof je lekker gaat niksen. Je gaat niet studeren, je gaat niet opzoek naar een baan. Je denkt misschien dat je je tussenjaar niet op je cv kunt zetten en dat het daarom geen voordelen heeft voor je toekomstige carrière. Niets is minder waar. In een tussenjaar kun je ontzettend veel bereiken en jezelf op een positieve manier ontwikkelen.

Als je nog niet weet welke studie je wilt volgen of welk beroep je later wilt uitoefenen, kun je een tussenjaar gebruiken om meer over jezelf te leren. Een tussenjaar nadat je slaagt voor je middelbareschooldiploma is ook handig om je vaardigheden verder te ontwikkelen, bijvoorbeeld als je je hebt aangemeld voor een lotingsstudie maar niet bent toegelaten; zo maak je volgend jaar meer kans om de studie te kunnen volgen.

Vul je tussenjaar met een van deze activiteiten om het meeste uit je jaar te halen:

• volg een jaar high school in de Verenigde Staten
• doe vrijwilligerswerk in het buitenland
• word au pair in het buitenland
• geniet van een rondreis of wereldreis
• leer een vreemde taal bijvoorbeeld in Frankrijk, Italië of Spanje
• volg een breekjaar programma om onder leiding van professionals te werken aan je zelfvertrouwen en ontwikkeling

Werken na je eindexamen

Veel scholieren studeren verder na hun eindexamens, of dit nu meteen is of na een tussenjaar. Maar het is niet je enige optie. Werken na het behalen van je middelbareschooldiploma is ook een uitstekende keuze; zeker als studeren niet bij je past of als je een tussenjaar niet kunt veroorloven.

Er zijn zat bedrijven opzoek naar jonge en energieke werknemers en een papiertje is niet altijd een vereiste. Je wordt op werk getraind en kunt ernaast wellicht cursussen volgen om jezelf verder te ontwikkelen in je vak. Wie weet kun je veel leren van een familielid of kennis die een beroep heeft waar je interesse in hebt. Monsterboard assisteert in je zoektocht naar een passende baan en de juiste werkgever.

Als je talenten hebt zoals social media onderhouden, schrijven, grafisch ontwerpen of video editing, kun je met een indrukwekkend portfolio aan een baan komen zonder diploma. Ben je ondernemend? Werk dan als freelancer of start je eigen bedrijfje. Of loop eerst een tijdje stage terwijl je nog bij je ouders woont en gebruik je stage-ervaring en talenten om naar een betaalde baan te solliciteren.

Werk na je eindexamens aan je carrière met behulp van Monsterboard

Denk goed na over wie je bent en wat je wilt voordat je toekomstplannen maakt die afhankelijk zijn van je uitslag eindexamen. Welke keuze je ook maakt, je zult veel over jezelf leren en vaardigheden opdoen die je later in je loopbaan goed kunt gebruiken. Maak een profiel aan op Monsterboard om meer carrièreadvies te lezen; bijvoorbeeld over stages of starterssalaris. Daarnaast helpen wij je een professioneel netwerk op te bouwen.