Loon tijdens ziekte

Als je als werknemer in dienst treedt bij een bedrijf, ontstaat er voor jou de plicht om arbeid te verrichten. Andersom ontstaat er voor de werkgever de plicht om voor die gedane arbeid loon te betalen. In het Burgerlijk Wetboek staat hierover: ‘Geen loon is verschuldigd voor de tijd gedurende welke de werknemer de bedongen arbeid niet verricht.' Kort samengevat betekent dit: verricht je geen arbeid, dan heb je ook geen recht op loon.

Maar hoe zit als je als werknemer ziek wordt en je de arbeid voor een bepaalde tijd niet kunt verrichten? Ben je daar zelf verantwoordelijk voor? Of moet de werkgever voor de kosten opdraaien. Of de overheid? In dit overzicht vind je alles over de consequenties van ziek zijn voor werkgever én werknemer. En over de rol van de overheid hierbij.

Om werknemers te beschermen tegen inkomstenderving is de werkgever verplicht tot het doorbetalen in geval van ziekte van de werknemer. Het maakt hierbij niet uit als je als werknemer buiten je werk om ziek bent geworden. De wettelijke regeling is dat de werkgever gedurende een periode van twee jaar 70% van het loon dient door te betalen.

Bovengrens
Ter bescherming van de werkgever is er een bovengrens bepaald voor het door te betalen loon. De wet stelt dat dit nooit meer mag zijn dan 70% van het maximumdagloon. Het maximumdagloon bedraagt momenteel ca. 163 euro per dag, wat gelijk staat aan ongeveer 3500 euro per maand. Al verdient de werknemer maandelijks 4000 euro, zijn loondoorbetaling hoeft in het geval van ziekte wettelijk niet meer dan 70% van die 3500 euro te zijn.

Ondergrens
Ter bescherming van de werknemer is er ook een ondergrens bepaald. De werkgever moet ten minste het minimumloon betalen dat de werknemer zou moeten krijgen op basis van zijn leeftijd. Dat betekent dat indien 70% van het salaris van een werknemer minder zou bedragen dan het minimumloon, de werkgever toch het minimumloon moet doorbetalen.

Afwijkingen
De werkgever is overigens gerechtigd om de eerste twee ziektedagen niet uit te betalen. Dit is vooral bedoeld om het opnemen van ‘baaldagen' te ontmoedigen. Niet elk bedrijf maakt van deze regeling gebruik en betaalt gewoon uit vanaf de eerste ziektedag.

De werkgever kan ook ten gunste van de werknemer afwijken van de 70% regeling. Dit mag alleen voor het eerste jaar. Veel bedrijven doen dit en zullen in geval van ziekte de werknemer zijn volle salaris (100%) doorbetalen. Voor het tweede jaar mag de werkgever niet afwijken. Dit om de zieke werknemer te stimuleren terug te keren in het arbeidsproces.

Loondoorbetalingsplicht is er alleen ten aanzien van personeel dat werkzaam is op basis van een arbeidsovereenkomst. Freelancers of ander personeel zonder een arbeidsovereenkomst hoeven niet doorbetaald te worden door de werkgever. Werkgevers zullen dus ook graag met personeel werken dat geen arbeidsovereenkomst heeft, zodat het risico op doorbetaling zoveel mogelijk beperkt wordt.

Daarnaast zullen werkgevers het risico van doorbetaling bij werknemers met wél een arbeidsovereenkomst zoveel mogelijk willen beperken door in eerste instantie te werken met contracten voor bepaalde tijd. Indien dit contract afloopt is de werkgever immers niet meer verplicht tot doorbetaling. Als een werknemer een maand voor het einde van zijn contract ziek wordt, hoeft de werkgever alleen over die laatste maand loon te betalen. Daarna vervalt voor hem enige verplichting – omdat er eenvoudigweg geen overeenkomst meer bestaat.

Personeel dat geen arbeidsovereenkomst (meer) heeft, kan in geval van ziekte een beroep doen op de Ziektewet. Een uitkering volgens de Ziektewet bedraagt ook 70% van het loon over maximaal 52 weken.

Heb je wel een arbeidsovereenkomst, dan kan een zieke werknemer toch loon worden onthouden indien hij niet meewerkt tijdens zijn reïntegratie. Een werkgever mag van de werknemer verlangen dat hij op bepaalde tijden thuis is om informatie te verstrekken over zijn ziekte aan bedrijfsarts of ingeschakelde Arbodienst.

De werkgever kan het loon tijdelijk stopzetten als de werknemer zich niet houdt aan de controlevoorschriften. Geef je als werknemer die informatie later wel, dan heb je alsnog recht op dat ingehouden loon. Ook kan loon worden ingehouden als de werknemer een bepaalde behandeling weigert, of als hij weigert passende arbeid te verrichten.