Discriminatie op de Werkvloer: Wat Nu?

Discriminatie tijdens het solliciteren

Discriminatie bij een sollicitatie komt helaas nog steeds voor, ondanks de wetgeving die gelijke kansen garandeert. Soms is deze discriminatie bewust, maar ook weleens onbewust.

Manieren van discriminatie tijdens het solliciteren

Discriminatie tijdens het sollicitatieproces is vaak subtiel maar schadelijk. Het kan op verschillende manieren plaatsvinden, soms zelfs zonder dat je het direct doorhebt. Hier zijn een aantal voorbeelden:

Op basis van informatie uit je cv en sollicitatiebrief

Recruiters kunnen veel gegevens uit je cv halen. Helaas kan het voorkomen dat ze sommige gegevens met een discriminerende blik bekijken, bijvoorbeeld:

• Werkgevers stellen expliciet of impliciet leeftijdseisen, zoals in de vacature noemen dat ze zoeken naar een “jonge en energieke collega”, waardoor oudere kandidaten worden uitgesloten, ongeacht hun kennis en kunde.
• Vrouwen worden soms op voorhand al afgewezen voor functies in traditioneel “mannelijke” sectoren zoals techniek of leidinggevende functies, terwijl mannen minder kansen krijgen in bijvoorbeeld zorg- of onderwijsfuncties.
• Sommige bedrijven gebruiken algoritmes en software om cv’s te beoordelen. Als deze tools gebaseerd zijn op historische gegevens met biases kunnen ze discriminerend werken, zoals het uitsluiten van bepaalde demografische groepen.
• Kandidaten met niet-westerse namen worden minder vaak uitgenodigd voor een gesprek, zelfs als hun cv en ervaring gelijkwaardig of beter zijn dan die van andere kandidaten.

Tijdens het sollicitatiegesprek

Al zet je je je beste beentje voor tijdens het sollicitatiegesprek en beantwoord je alle vragen eerlijk en doordacht, een recruiter kan soms helaas reageren vanuit vooroordelen:

• Kandidaten die religieuze kleding dragen zoals een hoofddoek of een keppeltje worden soms niet serieus genomen of expliciet afgewezen.
• Vragen over zwangerschap, kinderwens of iemands privésituatie die niet relevant zijn voor de functie kunnen erop wijzen dat de werkgever bias heeft en de kandidaat op die basis beoordeelt.
• Werkgevers gebruiken termen als “past niet in het team” om kandidaten met een andere culturele achtergrond af te wijzen, zonder dat dit inhoudelijk wordt onderbouwd.
• Werkgevers kunnen sollicitanten met een fysieke of mentale beperking vermijden, zelfs als redelijke aanpassingen de functie goed uitvoerbaar zouden maken.

Welke stappen kun je zetten als je gediscrimineerd wordt tijdens het solliciteren?

Bewustwording en maatregelen zijn belangrijk bij het tegengaan van discriminatie tijdens het solliciteren. Als je gediscrimineerd wordt gedurende het sollicitatieproces zijn er een aantal dingen die je kunt doen. Ten eerste is het belangrijk om goed te documenteren wat er precies gebeurd is. Noteer de details van het sollicitatiegesprek en ook de vragen die als ongepast of discriminerend aanvoelden.

Als je gediscrimineerd bent is het belangrijk dat je dit aankaart bij de werkgever. Doe dit op een directe, maar professionele manier waarin je uitlegt waarom je denkt dat er sprake is van discriminatie.

Als je geen oplossing vindt kun je de situatie melden bij het College voor de Rechten van de Mens. Het is belangrijk dat je hierbij een dossier klaar hebt, zodat je goed kunt aangeven wat er is gebeurd en dus sterker staat. De werkgever kan een officiële waarschuwing of boete krijgen van de Nederlandse Arbeidsinspectie als blijkt dat er sprake was van discriminatie bij sollicitatie.

Discriminatie op de werkvloer

Discriminatie op het werk komt in verschillende vormen voor en kan grote gevolgen hebben voor zowel werknemers als de organisatie. Het is belangrijk om te begrijpen hoe het tot uiting komt, welke verantwoordelijkheid werkgevers hierin hebben en wat je kunt doen als je gediscrimineerd wordt.

Op welke manieren uit discriminatie zich op de werkvloer?

Discriminatie op de werkvloer kan op verschillende manieren zichtbaar zijn, zowel in directe als indirecte vormen. Hier zijn een aantal situaties waarin discriminatie kan voorkomen:

• Ongelijke beloning

Werknemers met hetzelfde opleidingsniveau en vergelijkbare functies kunnen ongelijk verdienen, bijvoorbeeld omdat de ene werknemer een vrouw is en de andere een man.

• Beperkte doorgroeimogelijkheden

Bepaalde groepen werknemers, zoals mensen met een migratieachtergrond of handicap, krijgen minder vaak de kans om promotie te maken of een leidinggevende rol te vervullen.

• Ongepaste opmerkingen of grappen

Collega’s of leidinggevenden kunnen racistische, seksistische of homofobe grappen maken die een werknemer ongemakkelijk of buitengesloten doen voelen.

• Overbelasting van specifieke werknemers

Minderheidsgroepen kunnen vaker de “onzichtbare taken” krijgen, zoals diversiteitsprojecten, terwijl deze niet gewaardeerd of beloond worden.

• Bias in beoordelingsgesprekken

Vooroordelen kunnen ook leiden tot lagere beoordelingen van werknemers die bijvoorbeeld een andere culturele achtergrond hebben, zelfs als hun prestaties verglijkbaar of beter zijn dan die van collega’s.

• Werkplekvoorkeuren

Bijvoorbeeld een werkgever die iemand met een fysieke beperking geen aanpassingen biedt om het werk mogelijk te maken, zoals een verstelbaar bureau of flexibele werkuren.

• Sociale uitsluiting

Bijvoorbeeld wanneer een werknemer structureel niet wordt uitgenodigd voor formele activiteiten zoals belangrijke werkbesprekingen, of informele werkactiviteiten zoals borrels of teambuilding-evenementen, waardoor ze minder kansen hebben om te netwerken en zich onderdeel van het team te voelen.

Wat hoort je werkgever te doen om discriminatie te voorkomen?

Werkgevers hebben een wettelijke verplichting om discriminatie op de werkvloer te voorkomen en een veilige, inclusieve werkomgeving te creëren. Dit begint bij een duidelijke gedragscode waarin discriminatie wordt afgekeurd. Trainingen over diversiteit en inclusie kunnen helpen om bewustwording te vergroten en vooroordelen te verminderen.

Werkgevers moeten bovendien zorgen voor een laagdrempelige meldingsprocedure waarbij weknemers discriminatie anoniem kunnen rapporteren. Actief optreden bij melden en het nemen van passende maatregelen zijn belangrijk om discriminatie effectief aan te pakken.

Welke stappen kun je zetten als je toch gediscrimineerd wordt op de werkvloer?

Als je te maken krijgt met discriminatie op het werk is het belangrijk om actie te ondernemen. Begin met het documenteren van incidenten, inclusief data, locaties en betrokken personen. Bespreek het probleem vervolgens met je leidinggevende of de HR-afdeling. Als je hier niet verder mee komt kun je een officiële klacht indienen bij een externe instantie zoals het College voor de Rechten van de Mens.

Ook al vereist discriminatie op de werkvloer aanpakken moed en doorzettingsvermogen, het blijft belangrijk om ongelijkheid te bestrijden en een rechtvaardige werkcultuur te bevorderen. Iedereen heeft uiteindelijk recht op een respectvolle en eerlijke behandeling op het werk.

FAQ

Discriminatie op de werkvloer is een complex en gevoelig onderwerp. In deze FAQ beantwoorden we veelgestelde vragen.

1. Kun je ontslagen worden voor discriminatie op werk?

Ja, discriminatie op de werkvloer kan leiden tot ontslag. Werkgevers hebben de plicht om een veilige en inclusieve werkomgeving te waarborgen. Als een medewerker zich schuldig maakt aan discriminatie en dit kan bewezen worden, kan de werkgeer dit zien als ernstig wangedrag, wat een reden kan zijn voor ontslag. Er kan in sommige gevallen zelfs sprake zijn van een juridische procedure.

2. Is discriminatie op werk strafbaar?

Ja, discriminatie op de werkvloer is strafbaar volgens de Nederlandse wet. De Algemene wet gelijk behandeling (Awgb) verbiedt het ongelijk behandelen van mensen op basis van kenmerken zoals geslacht, leeftijd, afkomst, religie, seksuele geaardheid of handicap. Bij ernstige gevallen kan dit leiden tot een strafrechtelijk vervolging.

3. Hoe herken je discriminatie op de werkvloer?

Discriminatie kan zich op verschillende manieren uiten. Denk aan:

• Ongelijke beloning voor hetzelfde werk.
• Stelstelmatig overslaan bij promoties of kansen.
• Beledigende opmerkingen of grappen over persoonlijke kenmerken.
• Uitsluiting bij sociale of professionele activiteiten.
• Voorkeursbehandeling van bepaalde werknemers zonder duidelijke reden.

4. Wat kun je doen als je een collega iemand ziet discrimineren?

Het is belangrijk om actie te ondernemen. Hier zijn enkele stappen:

• Spreek de collega respectvol aan op gedrag en leg uit waarom dit als discriminerend wordt ervaren.
• Meld het incident bij je leidinggevende of HR-afdeling.
• Noteer wat je hebt gezien, inclusief tijdstip, locatie en betrokken personen. Dit kan nuttig zijn als er een formele klacht wordt ingediend.

5. Kun je discriminatie op de werkvloer anoniem melden?

Ja, je kunt discriminatie anoniem melden. Houd dan wel in je achterhoofd dat er geen vervolgstappen gezet kunnen worden. Wil je toch het signaal afgeven, dan kan dat dus anoniem.

Vind jouw ideale droombaan nu via Monsterboard

Ben jij op zoek naar een werkgever waar discriminatie op de werkvloer niet voorkomt? Start dan je zoektocht door gauw een gratis Monsterboard profiel aan te maken! Op deze manier reageer je met één druk op de knop op de allerleukste vacatures. Bovendien kunnen werkgevers en recruiters gemakkelijk contact met je opnemen, én krijg je de leukste vacatures in je inbox bezorgd. Voor je het weet ben je aan de slag!